Fraga de Menáncaro: Formación Senlleira
Alegacións ao o Proxecto Normativo que regulará o Catálogo Galego de Árbores e Formacións Senlleiras, sometido a información e audiencia pública, mediante a Resolución do 11 de Xullo de 2006, da Dirección Xeral da Conservación da Natureza [publicado no DOG nº 143 do 26 de Xullo de 2006]

sexta-feira, setembro 08, 2006

ANEXO -II- Neste anexo apresenta o Informe da Sociedade Galega de Historia Natural -SGHN- , sobre a Fraga de Menáncaro, acompañado. ...

ANEXO -II- Neste anexo apresenta o Informe da Sociedade Galega de Historia Natural -SGHN- , sobre a Fraga de Menáncaro, acompañado das Alegacións ao “Plan de Sectorización de Menáncaro” que no seu día se apresentaron para rexeitar un plano urbanizador que puña en perigo a existencia do espazo natural que agora intentamos conservar e protexer, entre outras accións, coa inclusión no Catálogo Galego de Formacións e Árbores Senlleiras.


Informe da Sociedade Galega de Historia Natural sobre a Fraga de Menáncaro.

DESCRICIÓN DO CONTORNO

A Fraga de Menáncaro é un dos cinco rodais con especies arbóreas autóctonas, non ripícolas, que quedan en Ferrolterra.

Dende hai anos, as asociacións ecoloxistas reivindican a conservación destes rodais, de dimensións medias de catro hectáreas, demandando figuras de protección para elas.

Rodais existentes.-

Monte Fontelo (A Graña): antigo souto, de arredor de oito hectáreas. Dende hai unha década, as castiñeiras foron afectadas pola “tinta”, causando unha gran mortandade entre elas. Os individuos mortos van sendo sustituídos paulatinamente por carballos, loureiros e cerquiños.

Fraga da Pega (Leixa): cunha extensión aproximada de catro hectáreas, está formada maioritariamente por individuos novos de carballos e cerquiños, con loureiros e estripeiros.

Acivreiral das Foxas-Covarradeiras (Covas): ocupa o oco dunha antiga canteira de ouro. Está continuamente ameazada, malia as advertencias de ADEGA- Trasancos, por talas e invasión de eucaliptus provintes das explotacións forestais circundantes deste monocultivo.

Carballeira do Pazo do Monte (Leixa): cunha extensión aproximada de tres hectáreas, está formada por individuos moi lonxevos. O solo está pastoreado e segado na súa maior parte, o que dá lugar a que se manteña como monocultivo de carballos.

Fraga de Menáncaro: unhas cinco hectáreas de bosque de aba de monte, na súa maior parte carballos, colindante cun ameneiral que bordea o Río Sardiña. Componse, por unha parte, de 45 exemplares de carballos centenarios, rodeados por unha masa de carballos de menor idade, na que foron talados antigos carballos de gran porte. Dende hai anos non se realiza poda dos pisos arbustivo e herbáceo, o que está deixando paso ao desenvolvemento da asociación vexetal orixinal.

Presentamos este inventario para salientar a importancia da Carballeira de Menáncaro, que, entre as demais, reúne as mellores condicións, por ser a mellor conservada en canto a porte, idade dos individuos, estrutura da asociación e a aparición do Dryopteris guanchica, felgo macaronésico caracterizado como vulnerable pola UICN.

As relativamente pequenas dimensións destes rodais non lles restan importancia, debido á escaseza de rodais de bosque autóctono en toda a franxa litoral galega, non quedando practicamente mostras do bosque orixinal (Bosques galaico-lusitanos con Quercus robur e Quercus pyrenaica). A presenza constante de Q. Pyrenaica neste tipo de bosques apórtalles singularidade. Hai que ter en conta que as asociacións arbóreas con Q. Pyrenaica son propias do piso montano, e con tendencia continental. A falta de estudos sobre estas asociacións débese á escaseza de rodais e, sobre todo, ás súas pequenas dimensións.

É obvio que as medidas a tomar deben ir a favor da recuperación destes bosques nas dimensións axeitadas (un mínimo de dez hectáreas), mantendo cando menos intactos os pequenos rodais existentes.

Da súa importancia é consciente, teoricamente, o Concello de Ferrol, motivo pola cal introduce estas masas de caducifolias no Catálogo de Bens Protexidos polo PXOM, así como, expresamente, o val do Río Sardiña, colindante coa Fraga de Menáncaro.

Impactos da actuación prevista sobre este medio.-

Practicamente toda a superficie da área de actuación urbanística está ocupada pola carballeira, e situada nunha ladeira cunha pendente media do 15 ao 20%, o que fará imposible a instalación da urbanización sen o aterrazamento da área e a eliminación da pendente, incluso as zonas axardinadas non se adaptarían ás pendentes regulamentarias.

Coa instalación da urbanización romperíase irreversiblemente a unidade paisaxística da Carballeira e o Val do Río Sardiña.

No Estudo de Impacto Ambiental recoñécense os impactos negativos sobre a flora, a fauna e a paisaxe, así como a repercusión negativa e permanente sobre o Río Sardiña.

No mesmo EIA recoñécese a existencia de dezasete especies encaixables nas categorías de protección (en perigo, vulnerables, raras e insuficientemente coñecidas), pero, ademais, omítese a existencia do Dryopteris guanchica (felgo relicto do Terciario), recoñecido como vulnerable pola UICN.

Recoñécese tamén a rareza do biotipo do bosque climácico (que abrangue practicamente a totalidade da superficie a urbanizar).

SGHN – DELEGACIÓN DE FERROL


Alegacións da SGHN ao “Plan de Sectorización de Menáncaro” - 19/08/2005.

ASUNTO: Alegacións ao “Plan de Sectorización de Menáncaro”.

Javier Porta Rivera con D.N.I. 32617431G, Delegado da Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN) de Ferrol, co enderezo –para os efectos de notificación- no Apartado de Correos nº 356 de Ferrol, c.p.: 15405, formula alegacións ao Plan de Sectorización de Menáncaro no concello de Ferrol presentado por Bros Noroeste Empresa Inmobiliaria S.L., expoñendo o seguinte:

A propósito do estudo de impacto ambiental do Plano de Sectorización de Menáncaro, presentamos as seguintes consideracións:

A zona na que se proxecta a actuación está ocupada na súa práctica totalidade por unha carballeira de Quercus robur, case todos de considerábel tamaño, diámetro e idade (abundan os exemplares centenarios). Apréciase nesta poboación un patrón xenético de gran valor, cun estado de saúde óptima dos individuos, pois non presentan enfermidades por fungos nin debilitamento pola actual seca, factores estes que si están a afectar a meirande parte dos carballos na actualidade.

Na p. 42 do estudo de Impacto Ambiental afírmase que existen masas illadas de repoboación con piñeiro e eucalipto. Discrepamos desta afirmación xa que estas especies teñen tan pouca representación que a súa presenza pode considerarse insignificante.

Aínda que tradicionalmente viñéronse realizando aproveitamentos agropecuarios, o estado de abandono que se vén producindo nos últimos anos provocou o inicio da recuperación natural da vexetación propia das fragas apreciándose a aparición de especies de sotobosque: sanguiños, xestas, loureiros... indicio claro da posibilidade dunha rápida evolución cara ao nivel climácico da fraga.

A conservación desta carballeira resulta imprescindíbel tamén para outra formación vexetal de grande importancia que se desenvolve a carón dela: o bosque de ribeira do Río da Sardiña.

Os inventarios de fauna citados no estudo falan por si mesmos do alto valor ecolóxico do espazo afectado, constituíndo un poderoso argumento a prol da súa conservación.

No proxecto afírmase que se procurará o mantemento das zonas de interese paisaxístico e natural existentes. Este obxectivo non é compatíbel co plano de edificación proxectado.

Xustifícase a actuación como parte do proceso urbanizador do concello de Ferrol, non tendo en conta, pola contra, que neste proceso hai unha demanda da poboación para manter intactos os espazos verdes existentes.

A grande escaseza de bosque autóctono na costa galega e máis concretamente na zona que nos ocupa, integrada na área xeográfica de Ferrolterra, fai obrigatoria a protección dos escasos exemplos que aínda de conservan.

A súa protección leva consigo efectos positivos sobre o clima, valor paisaxístico, contrarresta os efectos da contaminación atmosférica e alberga unha fauna de aves, insectos, micromamíferos, etc., de efectos moi favorábeis para os cultivos agrícolas.

As características citadas fan inxustificábel a cualificación destas parcelas como Solo Rústico Apto para Urbanizar.

O valor ecolóxico da fraga de Menáncaro queda remarcado se atendemos aos datos que recollen Carlos Vales e outros autores en “Os bosques atlánticos europeos” de edicións Bahía, no que aparecen datos procedentes dos inventarios forestais nacionais de 1972-74 e 1986 dos que podemos tirar as seguintes conclusións:

Escasa superficie do bosque autóctono, que representa o 20% da superficie forestal actual e o 6’5% da superficie forestal potencial.

Deficiente estado de conservación do bosque autóctono existente, con predominio dos estados sucesionais pouco organizados ou regresivos: as existencias medias por Ha son inferiores a 60 metros cúbicos que é un nivel moi baixo; predominio de masas en fases xuvenís pouco estratificadas e organizadas; escasa fracción de cabida cuberta, as masas forestais con cabida cuberta maior de 70% non acadan o 10% do total, isto supón que as masas de bosque pechas en bo estado de conservación non superan as 20.000 Ha.

Importancia das formacións antrópicas recriadas e modeladas polo aproveitamento, como son os soutos de castiñeiros e as devesas de carballos. Así: os soutos conteñen o 60% das existencias totais de castiñeiro, as devesas de carballos albergan o 40% das existencias totais de carballos.

Regresión continua de masas de frondosas. Nos últimos 15 anos perdéronse preto de 50.000 Ha de superficie, aínda que esta perda foi compensada en parte polo aumento de superficie de masas de frondosas mesturadas con coníferas e eucaliptos.

Outros indicadores da regresión do bosque autóctono son o descenso da sección normal e o diámetro medio, o que indica a desaparición de masas vellas e valiosas dende o punto de vista ecolóxico.

Por todo o exposto solicita:

1.- Que se teña por formulado alegacións ao Plan de Sectorización de Menáncaro no concello de Ferrol e persoada a SGHN (Ferrol) como parte interesada no expediente de referencia interesando que se lle notifique por escrito cantas alegacións e resolucións se practiquen en diante, sen prexuízo da obtención de cantas copias precise da documentación que obre no expediente.

2.- Que polas razóns expostas se desestime a solicitude de autorización para levar a cabo o proxecto antes mencionado, se suspenda a tramitación do expediente e se arquive definitivamente.

Ferrol, a 19 de agosto de 2005

Asdo.: Javier Porta Rivera


Nenhum comentário: